E3 2018: E3, heilige graal of dwangmatige traditie?

De tijd van de hype is weer daar. De Electronic Entertainment Expo staat voor de deur en fans van ontwikkelaars, uitgevers en gaming-platformen gaan volledig los op de speculaties die rondzoemen op het web. De hardcore-fans zitten tot in het holst van de nacht klaar om de livestreams van de persconferentie van hun favoriete merken te volgen en er vervolgens op social media over te berichten. Er zijn zelfs gekken die dergelijke persconferenties kijken en vervolgens omzetten in een tsunami aan nieuwsberichten om hen die wel op tijd in bed lagen de volgende ochtend op de hoogte te brengen van het moois dat gedeeld is. Maar vraag jezelf nu eens af, waar zijn we met z’n allen nu eigenlijk mee bezig?

Is de E3 anno 2018 nog een meerwaarde voor de fans en de industrie? En geldt dat ook voor GamesCom, PAX en andere beurzen? In een tijd als vandaag de dag, waar downloadsnelheden gehaald worden van meerdere megabytes per seconde? Ik neem jullie mee op een kritisch parcours waarop we kosten en baten zullen afwegen om uiteindelijk een antwoord op de vragen te formuleren. Durf je het aan?

Er was eens…

Eerst een stukje geschiedenis. De E3 was sowieso al niet de eerste beurs gericht op computergames. Die eer kwam op 16 april 1988 toe aan de European Computer Trade Show, beter bekend als ECTS, en vond plaats in Londen. Deze beurs zette samen met de Amerikaanse tegenhanger, die enkel toegankelijk was voor specialisten, de Game Developers Conference (GDC) de standaard voor de beurzen die zich in de jaren erna zouden ontwikkelen. De ECTS werd voor het laatst gehouden in september 2004, de GDC is nog altijd actief.

In de tijd dat ECTS hoogtij vierde was er van een wijdverspreide internetverbinding nog amper sprake. Men was afhankelijk van radio, televisie, tijdschriften en beurzen om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen. Je zult dan ook begrijpen dat hypes zoals we die nu zien toentertijd veel kleinschaliger waren.

De E3 an sich is één van de meest bekende conventies ooit in een dergelijk format en wordt door velen gezien als de belangrijkste conventie van het jaar voor de game-industrie en dat was jaren ook het geval. Tienduizenden fans keken reikhalzend uit naar dat grote moment in de zomermaanden dat hun favoriete ontwikkelaars hun nieuwste pareltjes uit de doeken zouden doen. Maar toen kwam de technologische groeispurt. Die veranderde de markt zelf op blijvende, drastische wijze en had ook een impact op de bijbehorende conferenties.

Het nut van een beurs

Als je net als ik bent geboren in het vorige millennium, dan herinner je je vast nog de introductie van de mobiele telefoon en de PC. De mobiele telefoon van toen had een klein schermpje, grote toetsen, een loodzware batterij en een joekel van een antenne. Echt mobiel was die dus niet, maar er hoefde geen snoer aan te zitten wanneer je een telefoongesprek wilde voeren. De PC was ook een bijzonder log apparaat. Een grote beeldbuis en een grijze kast met Windows 95 als stuurprogramma waar je documenten op kon tikken. Ook kon je er Patience en, als je echt cool was, Commander Keen op spelen. De diskettes die toen als mobiele opslag werden gebruikt hadden maar liefst 1,44 MB aan opslagcapaciteit.

We zijn nu ruim 20 jaar verder en tegenwoordig lopen we rond met minimaal het 44.444-voudige van die opslagcapaciteit in onze zakcomputers die het rekenvermogen van de typische PC uit de jaren 90’ honderden, zo niet duizenden malen overstijgen. De smartphone is slechts één van de baanbrekende innovaties van de afgelopen tien jaar. Waar we vroeger aan de kabel moesten voor internet via een inbelverbinding, plukken we tegenwoordig meerdere megabytes tegelijk uit de lucht. Over contrast gesproken.

Het is die technologische vooruitgang die het nut van een technologiebeurs al jaren ter discussie stelt, is dat nu niet ironisch? Mensen in de trein of bus kunnen kijken naar persconferenties en livestreams. Men kan er ook voor kiezen om zich naderhand in te lezen omdat je levenskwaliteit niet echt afhangt van het live volgen van een informatiestroom die naderhand via honderden kanalen is terug te kijken of te lezen. Men is de waarde van conferenties als de E3 gaan relativeren en dat merken de grote namen binnen de industrie ook.

Uitgerekend Nintendo was de eerste die het roer drastisch omgooide. Nintendo begon in 2011 met het principe van de Nintendo Direct. Deze vooraf opgenomen presentaties konden in een recordtijd een golf van informatie het web op smijten zonder dat er onderweg veel mis kon gaan zoals technische storingen of andere problemen. Door de opzet en de relatief korte duur weet Nintendo het hele jaar door mensen te bereiken met dit concept. Om deze reden schoof Nintendo de traditionele persconferenties aan de kant en zorgde in 2013 voor een revolutionaire wijziging op de E3-vloer.

Daarnaast is een dergelijke vooraf opgenomen presentatie een enorme kostenbesparing. Mensen realiseren zich vaak niet wat er komt kijken bij een persconferentie zoals we die kennen van de E3. Er moet een decor opgebouwd worden, men moet een zaal huren, props laten bouwen en vervoeren en er moeten mensen zich op teksten focussen. Er moet alsnog een team werken aan het in elkaar steken van videomateriaal en andere clips om tijdens de conferentie te gebruiken en, als men een demonstratie van een game of console live wil laten plaatsvinden, dan zal dit tot in de puntjes georganiseerd moeten worden omdat een storing op dat moment een gigantische flater is. Dergelijk werk kost bergen geld en vrachtwagens vol materiaal, en het dient enkel om een boodschap over te brengen op het publiek.

Nu hoor ik je denken: “maar Bas, persconferenties zijn toch gaaf?”. Absoluut, persconferenties zijn gaaf, maar er zijn anno 2018 meer dan genoeg alternatieven te bedenken. Persconferenties zijn dus geen argument voor het voortbestaan van de E3. Datzelfde erkende Electronic Arts. De onder N1ntendo-lezers meest gehate uitgever besloot vanaf 2016 nog verder te gaan en organiseerde een eigen conventie genaamd EA Play in een centrum vlakbij het Los Angeles Convention Centre. De aanwezigheid van EA in Los Angeles wordt gezien als onderdeel van de E3, maar men ontvlucht hiermee de drukke vloeren van de conventie zelf.

e-Sports

Een relatief nieuw fenomeen dat samenhangt met die technologische vooruitgang van eerder in de tekst is e-Sports. Ik spreek hierover als fel tegenstander van deze ontwikkeling, maar dat doet er momenteel niet toe. Het domein e-Sports is een nieuwe goudmijn voor ontwikkelaars om op in te spelen en het brengt competitief gamen naar een geheel nieuw niveau. Deze ontwikkeling wordt door vele ontwikkelaars aangesproken om de show te stelen op conferenties als de E3. Nintendo doet hier sinds een paar jaar ook aan mee, met dit jaar de Super Smash Bros. Invitational, waar tevens een afgevaardigde van Nederlandse bodem aan zal deelnemen.

Maar ook e-Sports heeft de E3 niet nodig om in de spotlight te staan. Organisaties als ESL, MLG en ook ontwikkelaars als Blizzard organiseren wereldwijd meer dan genoeg wedstrijden. Voor ESL en MLG hoef je zelfs je huis niet uit, je verbindt simpelweg met een systeem, dat vervolgens data kan bijhouden van jou en je eventuele team terwijl je de geplande wedstrijden uitvecht met je tegenstander.

e-Sports is een ideaal promotieplatform voor ontwikkelaars en uitgevers. Van het moment dat een game de competenties heeft om competitief uit de verf te komen, is er een league voor denkbaar. Je hoeft dan als uitgever zelf niet eens aan de slag om het ook als dusdanig in de markt te zetten, dat doet de markt zelf voor je. Je hoeft ook niet aan de slag te gaan om toernooien op te zetten, ook dat wordt door verschillende spelers in de markt gedaan. Je hoeft er, bij wedstrijden op wereldniveau, enkel bij te gaan staan een speech te geven en, nog niet eens noodzakelijk, de hoofdprijs uitreiken aan de wereldtopper. Dat is een methode om met minimale investering een enorm promotieplatform tot je beschikking te krijgen. Maar het kan nog gekker.

Nieuwe onthullingen

Heb jij de Bethesda-livestream van vorige week gezien? Uren aan een stuk kon je turen naar een Twitch-livestream waarin allerlei vreemde taferelen plaatsvonden met een interval van een half uur tot enkele uren. De volgende dag, na ruim 24 uur onafgebroken livestream, verscheen Todd Howard in beeld om een aankondiging te doen. Het betrof Fallout 76. De aankondiging zelf duurde nog geen vijf minuten, terwijl honderdduizenden Fallout-fans 24 uur lang aan het lijntje gehouden werden. In totaal was er nog geen half uur beweging te zien op de stream zelf. Bethesda spendeerde een minimale hoeveelheid mankracht en bereikte daar, direct of indirect, de halve wereld mee.

Ook Ubisoft had lak aan het bewaren van verrassingen voor de E3 en smeet de aankondiging van Assassin’s Creed Odyssey de wereld in. Maar de reden achter de acties van zowel Bethesda als Ubisoft is de aandacht vestigen op hun eigen respectievelijke persconferenties op de E3. Men wil op die manier al op voorhand hot items onderstrepen zodat ze niet verloren gaan in het informatiegeweld dat de E3 de laatste jaren geworden is. Ontwikkelaars en uitgevers houden hun onthullingen dus niet meer per definitie gereserveerd voor de E3. De reden daarachter kan zijn dat ze buiten de E3 meer aandacht zouden krijgen, of dat men het uitlekken van informatie voor wil zijn.

Wrapping up

De E3 is in mijn ogen op bepaalde punten verre van noodzakelijk en misschien zelfs wel overbodig vandaag de dag. Je hoeft niet meer naar een beurs toe te gaan om de informatie binnen te krijgen. Waar je vroeger wel moest omdat er geen ander medium was, kun je tegenwoordig onderuit gezakt afstemmen op de vele media die verslag doen over conferenties als de E3. De grote namen binnen de industrie weten dat ook en wachten steeds minder vaak op de E3 om grote onthullingen te doen. Ook persconferenties verliezen aan kracht. Nintendo stopte daar in 2013 al mee en of er meer zullen volgen is geen vraag meer, het is eerder de vraag wanneer men zal volgen. Daarentegen verwacht ik niet dat de E3 over tien jaar niet meer bestaat. Er blijft een enorme belangstelling voor de E3, GamesCom, PAX en soortgelijke beurzen die niet snel zal afnemen. Maar één ding is zeker, voor de informatie zelf zijn beurzen verre van noodzakelijk. Voor de beleving van het contact met je favoriete ontwikkelaars en uitgevers blijft het echter een uitgelezen kans. Dat was mijn visie op de situatie, nu jij. Verwen ons eens met een uiteenzetting van jouw mening over beurzen en de E3 in het bijzonder!