De complexe relatie tussen Nintendo en GTA

Vannacht kwam de langverwachte trailer van GTA VI uit – helaas zonder bevestiging voor een Nintendo-systeem. Grand Theft Auto is een van de meest succesvolle franchises aller tijden, maar waarom kunnen wij Nintendo-gamers er zo weinig van genieten?

Rockstar Games, de makers van GTA, zijn de pioniers van het zogenaamde sandbox-genre. Er is een grote stad, en sinds San Andreas (2004) zelfs wereld, waar jij kan doen en laten wat je wil. Natuurlijk kun je de missies uitvoeren, maar waarom zou je dat doen als je ook auto’s kunt jatten en de lokale bevolking kunt uitmoorden met een bazooka? Na een hevig kat-en-muis-spelletje met de politie kun je altijd die gejatte auto nog overspuiten; geen haan die kraait naar het spoor van bloed dat je hebt achtergelaten. Een 18+-classificatie was aan de orde van de dag bij GTA.

Het is dan ook moeilijk om de charme van Grand Theft Auto te negeren. Een wereld waar je kunt gaan en staan waar je wil, waar je alles kan doen zonder gevolgen, spreekt velen aan. Ook ik, een Nintendo-fan in hart en nieren, heb net als velen gevloekt bij de treinmissie in GTA: San Andreas (al vond ik die missies waarin je een vliegtuigje moest besturen nog veel verschrikkelijker). In het begin van deze eeuw waren deze games dan ook een unieke belevenis; er waren niet zo gek veel spellen binnen het fameuze openwereld-genre.

Controverse

Maar aan de andere kant speelden deze games ook een hoofdrol in controverse, vanwege het vele geweld en de seksuele toespelingen. Associaties die begin 2000 natuurlijk niet zo passen bij de Nintendo GameCube. De console die je kocht vanwege zijn kindvriendelijke uitstraling, om Marioaans op te karten en om feestjes op te spelen. GTA III verscheen dan ook eerst enkel op de PlayStation 2, en later op de Xbox. Hetzelfde geldt voor Vice City, San Andreas en alle andere delen die daarna volgden. Op een Nintendo-console? Dat kon echt niet.

Dit argument wordt ogenschijnlijk benadrukt door de GTA-spellen die we wél kregen. Grand Theft Auto Advance (2004) bijvoorbeeld, die gebruikmaakte van het top-down-perspectief waar de franchise oorspronkelijk bekend mee is geworden. Dit voelt een stuk vriendelijker aan dan een 3D-omgeving. En jawel hoor, ook Grand Theft Auto: Chinatown Wars (2009), de laatste game uit de franchise die op een Nintendo-console verscheen, maakt gebruik van ditzelfde perspectief.

Nintendo te kindvriendelijk?

Maar was dit echt de reden dat we zo’n miljoenenverkoper niet op de kubus en latere consoles zagen? Daar zet ik mijn vraagtekens bij. Tom Clancy’s Splinter Cell, Resident Evil 4, Killer7 en Eternal Darkness: Sanity’s Requiem: alleen al de Nintendo GameCube kende genoeg 18+-spellen.

Een belangrijke reden dat we in eerste instantie geen GTA kregen, is dat Rockstar en Sony een dealtje hadden, waardoor GTA III en GTA: Vice City exclusief voor de PlayStation 2 verschenen. Volgens meerdere bronnen, die wijzen naar dit specifieke bericht, zou de franchise bij het verlopen van dit contract naar andere consoles komen, waaronder de Nintendo GameCube. En jawel, in oktober 2003 kwam de game ook naar Xbox.

Toch is die kubusversie er nooit gekomen.

Had Rockstar Games dan een hekel aan Nintendo? Nou, nee. Of althans, daar ga ik niet vanuit. Met name op de Wii, Nintendo’s meest kindvriendelijke speeltje ooit, was het goed boeren met games van de ontwikkelaar. Misschien wel de meest gruwelijke game ooit gemaakt, Manhunt 2, kwam uit op de Wii, maar ook Canis Canem Edit (beter bekend als Bully). En wie kan de klassieker Rockstar Table Tennis vergeten? Ook op de Nintendo Switch kunnen we genieten van in mijn opinie misschien wel de beste Rockstar-game ooit gemaakt: LA Noire.

Tegenvallende verkopen

Nee, de echte reden dat wij zo weinig GTA hebben gezien, is een combinatie tussen ambities van Rockstar en tegenvallende verkopen van Nintendo-platformen. Rockstar wilde met GTA grenzen verleggen, de sandbox-lat telkens weer hoger leggen. Iets wat uiteindelijk leidde tot het fenomenale GTA IV in 2008. Die pracht en praal was op de Wii simpelweg niet mogelijk, waardoor die console overgeslagen werd. Een herkansing met GTA V in 2013, op een Wii U die wél mee kon komen met de concurrentie? Rockstar zou wel gek wezen, om zo’n gigantische game te bouwen voor de drie mensen die dat apparaat kochten.

Laatstgenoemde telt nog eens dubbel mee, omdat Nintendo DS-titel GTA: Chinatown Wars simpelweg een flater was qua verkopen. In zijn eerste twee weken op de Amerikaanse markt verkocht het slechts 90.000 stuks. Ook in het Verenigd Koninkrijk waren de cijfers beneden verwachting. Nu kun je je eigen conclusies trekken over de lage verkopen (had men wel behoefte aan top-down GTA met het prachtig ogende GTA IV op de markt?), maar dit zorgde er zonder twijfel voor dat Rockstar gereserveerd werd richting Nintendo-platformen.

Een nieuwe start

In 2021 kwam hier verandering in. Op de Nintendo Switch het moment daar dat alle puzzelstukjes eindelijk weer op hun plek vallen. Voor Rockstar en voor ons gamers. Rockstar is zonder twijfel geprikkeld door de hoge verkoopcijfers van de Nintendo Switch en het feit dat ‘ie zich min of meer kan meten met de concurrentie (zeker in het geval van remasters), en wij gamers zitten te smachten naar eindelijk dat eerste stukje volwaardige GTA op een Nintendo-console.

De release van Grand Theft Auto: The Trilogy – Definitive Edition op de Nintendo Switch is dan ook om meerdere reden een mijlpaal. Nu nog hopen dat het de start betekende van een mooie relatie tussen Nintendo en Rockstar. Kom maar op, GTA VI.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd tijdens de release van GTA: The Trilogy – Definitive Edition in 2021. Vanwege de release van de GTA VI-trailer is het aangepast en opnieuw geplaatst.