De bijzondere totstandkoming van Shin Megami Tensei x Fire Emblem

Cross-overs zijn geen onbekend fenomeen in de game-industrie. Nota bene Nintendo heeft het tot een kunst verweven met Super Smash Bros. Toch is het veilig om te stellen dat niemand ooit zag aankomen dat twee cultseries als Shin Megami Tensei en Fire Emblem samen zouden schitteren in een videospel. Een samenwerking die begon te rollen na een wel heel bijzonder idee van Kaori Ando, spelcoördinator bij Nintendo. Erik dook de videospelgeschiedenisboeken in en vertelt je de bijzondere totstandkoming van Tokyo Mirage Sessions #FE.

Voordat we beginnen met onze trip door de geschiedenis, is het handig om even te hebben over Shin Megami Tensei. Deze cultserie bestaat al sinds 1992 in het land van de Rijzende Zon. In essentie zijn het duistere RPG’s met demonen. Demonen die niet alleen je vijanden zijn, maar ook je kameraden; je kunt zelfs gevechten winnen door enkel met ze te praten. Het spel speelt met duistere thema’s en tijdssprongen, die al dan niet leiden tot een apocalyptische wereld. Sterk religieuze elementen in met name de eerdere delen in de serie, weerhielden Nintendo echter ervan om de spellen beschikbaar te maken voor een westers publiek. Tegenwoordig is dat wel anders: stap bijvoorbeeld in met Shin Megami Tensei IV voor de Nintendo 3DS of wacht op het vijfde deel dat naar de Nintendo Switch komt.

Pokémon x Fire Emblem?

We schrijven het jaar 2010. Nintendo-fans zien hoe een 3D Mario voor het eerst een direct vervolg krijgt en worden massaal overrompeld door misschien wel de beste RPG van dit decennium, Xenoblade Chronicles. Onze harten kloppen alvast iets sneller voor de opvolger van de Nintendo DS, die het jaar erop uit zou komen en naar verluidt heuse 3D-beelden op je netvlies kan toveren. Een jonge spelcoördinator bij Nintendo, Kaori Ando, is echter met hele andere zaken bezig. Na meegeholpen te hebben aan de ontwikkeling voor diverse Pokémon-titels, bekokstooft ze een gewiekst plannetje voor een nieuwe game. Hoe mooi zou het zijn om de wondere wereld van ‘haar’ Pokémon te combineren met de strategie van Fire Emblem?

De hoge heren en dames van Nintendo stoten dit idee echter koelbloedig af. Dat specifieke concept wordt namelijk min of meer al uitgevoerd, in de vorm van Pokémon Conquest.

Ando laat zich echter niet tegenhouden. Ze is er zeker van dat hier ergens een pareltje schuilt. Ineens krijgt ze een idee: wat nou als ze de duistere, lugubere setting van één van haar favoriete games zou gebruiken? Ze ziet een strategiespel voor zich met invloeden uit Fire Emblem-universum, maar dan ontwikkeld vanuit het oogpunt van Atlus. Nog geen week later dient ze een nieuw voorstel in. The Big N was nu wél enthousiast.

Toevalligerwijs heeft Nintendo op dit moment een samenwerking met Atlus voor een fotografieprogramma voor de Nintendo DSi. Een aanzetje was snel gemaakt. “We denken erover na”, brengt Atlus echter als antwoord. Een nette Japanse manier om koelbloedig ‘nee’ te zeggen. Toch zou dit de blauwdruk worden voor Shin Megami Tensei x Fire Emblem.

Een cross-over is geboren

“Is het gesprek over die cross-over nog open?” De plannen zien meer dan een jaar later opeens het groene licht, als Nintendo uit het niets een mail van Atlus ontvangt. “Destijds waren we middenin het maken van Devil Survivor 2”, verklaart Shinjiro Takada, producer bij Atlus, later. “Maar dat Nintendo met ons wilde samenwerken voor zo’n grote franchise, was een grote eer en ik wilde het dolgraag doen.” Je begrijpt natuurlijk dat Ando en heel Nintendo een gat in de lucht sprongen.

Het vormt de aanvang van een bijzondere samenwerking tussen drie partijen. Aan de ene kant Intelligent Systems, bedenker van Fire Emblem, en aan de andere kant Atlus. In het midden staat Nintendo om het project te overzien. De invulling van het project was echter een tweede. De ene serie blinkt uit om zijn strategie, terwijl de ander een bikkelhard rollenspel is. Hoe koppel je twee franchises aan elkaar die qua thematiek en gameplay zoveel van elkaar verschillen?

Tezamen begonnen de ontwikkelaars concepten uit te werken, aan de hand van de originele pitch van Kaori Ando. Eerst bepalen ze het platform. Hoewel er enkele voorstellen zijn voor een Nintendo 3DS-versie, besluit men al snel dat de game naar de Wii U komt. Het moet namelijk een totaal ander gevoel afgeven dan Fire Emblem Awakening, dat voor die driedimensionale handheld is verschenen. Awakening wordt tijdens de conceptuele fase overigens veel als inspiratiebron gebruikt. Zo voelen veel leden van het team wel wat voor een van diens vroege plannen; een setting in de moderne tijd.

Maar terwijl ze ideeën uitwisselen, concepten ontwikkelen en gameplay-principes bedenken, steekt Nintendo ineens een stokje voor de richting van het project. Atlus wordt zo namelijk helemaal niet in haar kracht gezet. Fire Emblem-producer Hitoshi Yamagami: “In den beginne wilde zelfs Atlus [die totaal geen ervaring hadden in dit genre] hier een turn-based strategiespel van maken. Maar nadat ze het concept ervoor af hadden, zei ik, nee, doe dit niet. Als je zoiets maakt, is het gewoon iets wat Intelligent Systems zou kunnen maken.”

Yamagami geeft Atlus een simpele missie: “Doe iets wat wij niet kunnen doen.” Dit klinkt de Japanse ontwikkelaar natuurlijk als muziek in de oren.

Persona 4.5

Mede door die radicale verandering zou het nog tot 2013 duren voordat de pre-productiefase (het bedenken van het spel) overgaat tot de daadwerkelijke ontwikkeling. Fire Emblem is met de komst van Awakening ondertussen, tegen alle verwachtingen in, uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen. Een mooi moment om deze bijzondere collaboratie aan de wereld te tonen. In de Nintendo Direct van 23 januari 2013 laten ze een teaser zien, die enkel personages uit beide series voorbij laat komen. Het internet staat vervolgens natuurlijk bol van de speculaties. Wat hebben ze voor ons in petto? Waarschijnlijk vermoedden vrij weinig mensen dat je de hoofdrol zou spelen in een academie vol over-the-top Japanse popidolen.

Als Atlus een spel van Nintendo mag maken zoals alleen zij dat kunnen, dan gaan ze hier natuurlijk helemaal voor. Daarom boren ze ook Persona (wat ook een spin-off van Shin Megami Tensei is, maar dat terzijde) aan voor inspiratie. Het Japan van tegenwoordig zou de setting worden, terwijl de meer fantasierijke Fire Emblem-elementen gebruikt worden als entiteiten uit een alternatieve wereld. Deze entiteiten krijgen de naam ‘Mirages’ mee, en dienen als voornaamste wapen voor de personages. Daarnaast zijn zij de verklaring voor de mysterieuze dingen die daar gebeuren, zonder de illusie van een ‘gewone’ wereld te verliezen. “Omdat Fire Emblem zijn eigen wereld heeft, moesten we deze personages de moderne tijd laten bezoeken als bezoekers van een parallelle dimensie”, legt Yamagami uit.

Dit zijn details die Atlus pas twee jaar na de initiële onthulling aan het publiek vertelt, op 2 april 2015. Tot die tijd is er een lange radiostilte. Een stilte die goed te verklaren is: hoewel de naam ‘Shin Megami Tensei x Fire Emblem’ een evenredige collaboratie suggereerde, steelt uiteindelijk geen van beide namen de show. Oud-redacteur Jeroen beredeneerde zelfs dat de game meer aanvoelt als een Persona 4.5. Een bewust gekozen insteek: de link met beide series moet er volgens Atlus niet te dik bovenop liggen. In de vroege fase van de ontwikkeling waren de hoofdpersonages bijvoorbeeld reïncarnaties van bekende Fire Emblem-personages, maar dit is later geschrapt. Maar ook de duistere thematieken die veelal sijpelen door Shin Megami Tensei, zijn in geen velden of wegen te bekennen.

Een bijzonder plekje
Uiteindelijk duurt de ontwikkeling van Tokyo Mirage Sessions #FE vijf jaar. In dit vijftal jaren transformeert de cross-over naar een product die meer en meer op zichzelf staat. Niet helemaal Fire Emblem, maar ook niet helemaal Shin Megami Tensei. Enkel subtiele elementen verraden nog de verweving van de twee series. Misschien niet helemaal naar de originele plannen van Kaori Ando, maar zij gooide wel een balletje op voor één van de meest intrigerende brouwsels in de geschiedenis van de videospellen.

Bronnen

Kotaku: https://kotaku.com/how-shin-megami-tensei-x-fire-emblem-came-to-be-1716718939
GameSpot: https://www.gamespot.com/articles/the-fire-emblem-shin-megami-tensei-crossover-is-pe/1100-6428306
Siliconera: https://www.siliconera.com/shin-megami-tensei-x-fire-emblem-evolved-tokyo-mirage-sessions-fe/