Daan does Japan: Geschiedenis ontrafelen in het Nintendo Museum

Nintendo kent een lange historie. Oorsponkelijk opgericht in 1889, begon het bedrijf met het maken van handgemaakte Hanafuda kaarten. Door de jaren heen hebben ze vele wegen bewandeld voordat ze uiteindelijk terechtkwamen bij speelgoed en videospellen. Rond deze drie pijlers is het Nintendo Museum, dat recentelijk zijn deuren heeft geopend in Uji City, gebouwd. Ik besloot een kijkje te nemen om de brandende vraag te beantwoorden: weet het Nintendo Museum zowel de gamer als de historicus te vermaken?

De omgeving rondom het Nintendo Museum stelt weinig voor. Naast een Fresco-supermarkt en de welbekende tweedehandsketen ‘Bookoff’ heb je weinig reden om er te blijven hangen. Ben je bereid te reizen dan heeft het centrum van Uji City zeker wat bezienswaardigheden, maar het industrieterrein ligt er toch een eind vanaf. Tja, het idee van de locatie is puur historisch. Consoles zoals de Famicom werden hier samengesteld voordat ze verscheept werden naar alle uithoeken van Japan. In de omgeving voelt Nintendo toch wel als een heersende partij. Heel veel mensen wonen er niet en eigenlijk heb je er maar weinig te zoeken. Uitermate ideaal om een museum groots neer te zetten, zeg maar.

Welcome, welcome new Museum
De enige manier waarop je het museum binnenkomt is met een ticket met tijdslot. Er zijn bewakers aanwezig die expliciet vragen om je ticket te kunnen zien. Zonder dat ticket op je telefoon kom je geen stap verder. Zelfs dan ben je er nog niet. Tickets zijn persoonsgebonden, dus internationale reizigers moeten hun paspoort tonen om binnengelaten te worden. Na het proces te hebben doorstaan, begint de pret gelijk. De kluisjes waar je spullen in kunt achterlaten lijken op Game Boy-cartridges. Eenmaal klaar wordt je Play Ticket geprint. Hiermee krijg je niet alleen toegang tot het Museum, maar je hebt het ook nodig om de activiteiten op de eerste verdieping te kunnen spelen.

Je reis begint op het plein. Er zijn verschillende mogelijkheden om foto’s te nemen, even rustig te zitten of op zoek te gaan naar geheime details. Het museum bestaat uit twee gebouwen, ieder met hun eigen ervaringen. Het hoofdgebouw bevat de galerij, speelervaringen en winkel. Naar alle waarschijnlijkheid de belangrijkste redenen waarom je naar het Nintendo Museum gaat. In het tweede gebouw kun je eten en meedoen aan twee workshops.

Hoe je het ook wendt of keert, ik zou de Bonus Stage-winkel als eerste bezoeken. Bepaalde merchandise is alleen aan het begin van de dag beschikbaar, dus er is een grote kans dat je het misloopt. De controller-kussens, zoals van de Wii Remote en Nintendo 64-controller, en keychains zijn altijd als eerste weg. Uiteindelijk ben ik twee keer bij het museum geweest en beide keren viste ik achter het net. Wil je dat lot ontlopen, dan zul je vroeg uit de veren moeten. Speelgoed zoals de Ultra Hand-replica en de speciale Hanafuda-set blijven langer beschikbaar, dus het is een goede kans dat je ze tegenkomt. Hetzelfde geldt voor de merch gebaseerd op de verschillende Nintendo-systemen. Pins, shirts, mokken, stickers en pennen blijven gedurende de hele dag beschikbaar.

Van deze merch was ik ook het meeste onder de indruk. Nintendo heeft het belangrijk geacht om van elk systeem dat ze hebben uitgebracht een hele lijn op te zetten. Wil je een Wii U-mok omdat je dat platform nog steeds warm hart toedraagt? Nintendo heeft aan je gedacht. Vond je de Virtual Boy het tofste wat ooit heeft bestaan? Je kunt het aan iedereen laten zien op een shirt. Het is heel tof gedaan en Nintendo gaat het niet uit de weg. Toch, toegegeven, had ik het leuk gevonden als ze de verschillende systemen binnen dezelfde generatie ook deze liefde hadden gegund. Een goed voorbeeld is hoe in de Nintendo DS-lijn alleen de originele dikke variant de dienst uitmaakt. Een pin van de Nintendo DSi had mij nou juist heel leuk geleken. Of wat te denken van de super obscure hardware die Nintendo heeft uitgebracht zoals de Pokémon Mini? Er is voldoende, maar er is ook nog voldoende om op verder te bouwen. Kom op Nintendo, geef mij die Game & Watch- of Hanafuda-pin.

Kijken kijken, niet delen
Een groot gedeelte van het Nintendo Museum is de galerij op de eerste verdieping. De enige vrijgegeven beelden hiervan is wat je hebt kunnen zien in de Nintendo Direct. Het is een open omgeving met een groot aantal kasten. Aan de voorkant zie je populaire spellen die voor het systeem in kwestie zijn uitgebracht. Soms zie je videobeelden boven je afspelen, maar het is voornamelijk zo dat je het alleen met de doosjes moet klaarspelen. De doosjes zijn niet altijd in optima forma gepresenteerd. Soms zijn ze gekreukeld, sterk beschadigd of nog erger. Er zijn zelfs gevallen geweest dat een doos voor een regio miste, in het bijzonder bepaalde PAL- of NTSC-versies.

Het idee achter het laten zien van doosjes is simpel: je eigen gedachten op gang brengen. Dit zuig ik niet uit mijn duim, want dat zeggen ze expliciet tegen je. De warme gevoelens over deze spellen moeten van jouw kant komen, en niet ergens anders. Het is een nobel streven, maar er zullen genoeg bezoekers zijn die minder bekend zijn met de materie. Wat zij zien is de boxart zonder dat ze nou er een gevoel voor te ontwikkelen. Misschien halen ze inspiratie om een spel op te zoeken of proberen, maar dat gebeurt buiten de muren van het museum. Voor een actieve speler is het fantastisch, maar voor de doorsnee liefhebber is de balans een beetje zoekende.

Gelukkig vind je, aan de andere kant van de kasten, de nodige informatie over het systeem in kwestie. Zo leer je de speerpunten van het systeem, welke uitdagingen Nintendo moest overwinnen en welke series hun leven begonnen op het systeem. Als doorgewinterde speler weet je deze informatie waarschijnlijk wel, maar het geeft een goed overzicht van hoe het bedrijf terugkijkt op een platform. Meestal is in de omgeving ook een extra kast te vinden waar je verschillende versies van het systeem kunt vinden. In het bijzonder zijn alle varianten van de handhelds in volle teugen aanwezig. Erg fraai!

Naast de kasten van de platforms vind je ook speciale tijdlijnen die vertellen over hun evolutie in bepaalde segmenten. Zo leer je over muziek- en fitness-spellen die ze door de jaren heen hebben uitgebracht. Daarnaast is er een gedeelte dat een beknopte historie vertelt over online-functionaliteit op Nintendo’s systemen. Het tofste onderdeel hiervan is een grote videomuur die spellen laat zien van verschillende generaties. Zo zie je de evolutie van Super Mario, The Legend of Zelda en nog veel meer.

De wijdere historie
Wat ik erg verrassend vond aan het Nintendo Museum is dat er eigenlijk weinig oog was voor hun historie buiten games en kaartspellen om. Er zijn kasten waar bordspellen, speelgoed en thuisapparatuur worden getoond maar er wordt weinig uitgelegd. Aangezien ik niet uit Japan kom, heb ik weinig te maken gehad met dit deel van de Nintendo-tijdlijn. Graag had ik meer demonstraties of informatie gezien over deze producten. Wat maakte ze uniek en waarom was er een gat in de markt voor? Sommige zijn zelfs voorgekomen in videospellen, iets waar je ook naar zou kunnen verwijzen. Nu zijn er verzamelaars die deze informatie al goed hebben verzameld, dus het is niet zo dat het totaal niet bestaat. Is het ergste van de wereld dat Nintendo niet meer wilt vertellen? Nee. Zou het de ervaring nog diepgaander maken? Juist wel. Er valt wat voor de minimalistische aanpak te zeggen, maar de mogelijkheid om te groeien is er.

In een hoek van de galerij vinden we een stelletje prototypes en arcadekasten. Zoals met alles hier wordt er weinig uitgelegd, maar het is wel ontzettend boeiend om te zien. Sommige voorwerpen ben je misschien weleens in een Iwata Asks of bij een verzamelaar tegen gekomen, maar om ze in het echt te zien? Tja, dat is toch een tikkeltje anders. De prototypes van de Wii Remote in het bijzonder waren uiterst vermakelijk. Het zijn gewoon ronde schijven die je had moeten roteren. De originele versie van de Nintendo DS had de schermen horizontaal naast elkaar, bijna als een old school flip phone. Het prototype van de Wii U GamePad blijft, in mijn ogen, het meest bijzonder. De besturing werd aangedreven door twee Wii Remotes die naast het scherm zijn geplakt. Wat de arcadekasten betreft is het niet heel bijzonder, al staat Sky Skipper er netjes bij. Deze kast is helemaal vanuit de Verenigde Staten binnengevlogen!

Voordat we in de ervaringen duiken is het belangrijk om te melden dat ze historie tonen op de begane grond. Zo is er informatie over verschillende controllers, pistolen en kaartspellen. Verrassend genoeg mocht je hier dan weer wel foto’s maken, wat toch een beetje haaks staat op de galerij. Daarover gesproken, er is nog een gang waar foto’s maken niet toegestaan is. Voordat je terugkeert van het plein, loop je door een gang waar ze aankondigingsmodellen laten zien van hun verschillende systemen. De dunne Wii U GamePad met de Circle Pads? Yep, die kun je daar zien. Het model van de Nintendo DS dat getoond werd tijdens de E3? Ja, ook die is aanwezig. De oorspronkelijke Wii Remotes van de Tokyo Game Show in 2005? Ze glanzen als nooit tevoren. Ik was hiervan het meest onder de indruk. Het feit dat ze deze originele modellen hebben weten te behouden, geeft een bezoek aan het Nintendo Museum een extra dimensie.

Spelen is delen
De begane grond van het Nintendo Museum bevat acht verschillende interactieve ervaringen, met voor ieder wat wils. Bezoekers krijgen bij een bezoek tien munten om wat de ervaringen uit te kiezen. Hoe dan ook, je zult ze nooit allemaal binnen een enkel bezoek kunnen doorgronden. In plaats van ze op een verhalende manier uit te leggen, doen we dit iets sneller. Here we go…

– Shigureden SP (2 munten): Gebaseerd op de Japanse speelkaarten. Spelers maken gebruik van een telefoon om plaatjes aan elkaar te koppelen. Door dit succesvol te doen, speelt er een Japans gedicht af. Het klinkt misschien saai, maar je zult moeten rennen om zoveel punten te verdienen. De kaarten lijken soms verdacht veel op elkaar, dus de juiste combinatie vinden is helemaal niet zo gemakkelijk. Een leuk tussendoortje!
– Zapper & Scope SP (4 munten): Je neemt de Zapper of Super Scope in de aanslag en probeert Bowser’s leger zo goed mogelijk uit te schakelen. Het is een shooting gallery, maar er gebeurt meer dan je zou verwachten. De Koopa Kids en Chain Chomps blokkeren het scherm regelmatig en Bom-ombs worden naar je hoofd geslingerd. Je moet echter oppassen dat je niet Mario en zijn vrienden raakt, want dan verlies je kostbare punten. De geweren werken uiterst goed. Je moet simpelweg richten, afvuren en het spel doet de rest. Zapper & Scope SP is de duurste beschikbare ervaring, maar stiekem ook de leukste. Je speelt met maximaal 13 man in een grote galerij met alle chaos van dien.
– Big Controller (2 munten per persoon): Samen met een vriend of familielid speel je op een grote controller. Voordat je in de rij gaat, kies je console (Famicom, Super Famicom, Nintendo 64 en Wii) en vervolgens de game. Uiteindelijk kozen wij voor de Island Flyover van Wii Sports Resort. Om de informatiepunten te bereiken moesten wij coördineren en de grote Wii Remote in allerlei bochten wringen. We konden niet stoppen met lachen en maakten voor onvergetelijke minuten.
– Ultra Machine SP (2 munten): Misschien wel mijn favoriete ervaring. Je stapt in een huiskamer en speelt daar een ronde van 20 ballen met de Ultra Machine. De verschillende huiskamers hebben ieder een andere moeilijkheidsgraad en objecten die je kunt raken. Een goed voorbeeld is een platenspeler die de tune van Super Mario Bros. start of dat er papier van de print komt. Mocht je een voorwerp succesvol weten te raken, dan krijg je een extra bal. Uiteindelijk zul je via deze weg moeten proberen een highscore neer te zetten.
– Ultra Hand SP (1 munt): Je maakt gebruik van een Ultra Hand om Pokéballs van een lijn af te trekken en ze langzaam in een pijp te gooien. Dat klinkt gemakkelijk, maar de Ultra Hand vraagt wat gewenning in de omgang. Zodra je het systeem onder de knie hebt, komt het neer op kracht zetten en timing. De focus komt op het spel te liggen, waarbij het pakken van de ballen de hoofdzaak betreft. Des te meer dat je voor elkaar krijgt, des te meer punten en vuurwerk je op het einde verdient. Voor wat het is, is de ervaring eigenlijk de beste deal. Het kost maar 1 muntje en het duurt best even.
– Love Tester SP (2 munten per persoon): Hoe goed kunnen jullie samenwerken? Hoe verliefd zijn jullie op elkaar? Met de Love Tester SP speel je WarioWare-achtige minigames om daarachter te komen. Zo zul je samen onder een paraplu moeten duiken, ramen moeten lappen en de juiste kleur vlaggen omhoog moeten houden. Het zijn verraderlijke uitdagingen die je flink in beweging houden. Het voelde licht ongemakkelijk om dit met een vriend te doen, maar stiekem maakte dat geinige momenten net dat beetje extra leuk.
– Game & Watch SP (1 munt): Je speelt Ball of Manhole op een gigantisch scherm waarbij je armen de controller zijn. Het is vrij simpel qua concept, maar het is best vermakelijk. Je krijgt een tijdsbestek waarin je vrij fouten mag maken en zodoende een strategie kunt leren. Zodra de tijd verlopen is, zit je in de laatste ronde waar alleen de hoogste score telt.
– Nintendo Classics (1 munt): Je kunt klassieke NES-, SNES- en Nintendo 64-spellen spelen, alleen of met een vriend. Het spreekt voor zich. Dit kun je het beste doen als je nog munten over hebt.

Creëren en eten
Naast alles wat je kunt doen in het hoofdgebouw, is er nog een tweede gebouw met wat extra mogelijkheden. Op de eerste verdieping vind je twee workshops waarbij je Hanafuda-kaarten kunt spelen en maken. Het spelen van Hanafuda doe je in een speciale Tatami-kamer waarbij je in de kleermakerszit plaatsneemt en dus je schoenen uitdoet. Voor liefhebbers van 51 Worldwide Games, neem in acht dat je niet de variant Koi Koi speelt. In plaats daarvan wordt je geïntroduceerd tot Hana-awase. Het speltype gebruikt slechts een deel van de Hanafuda-kaarten en het doel is om combo’s van twee kaarten te vormen. Deze combo’s leveren je uiteindelijk punten op en spelers blijven hun beurt afwisselen totdat het deck leeg is. Door een complete maand te verzamelen ontvang je aan het einde van de ronde bonuspunten. De speler met het hoogste aantal punten wint de ronde. Hana-awase is een goede introductie in de wereld van Hanafuda. Naast de Tatami-matten heeft deze Hanafuda-ruimte nog een andere feature: projecties. Projecties, die zich richten op het speelveld, vertellen je wat je kunt doen tijdens een beurt en welke zet het zou aanbevelen. Het helpt om alle ins en outs grondig tot je te nemen!

Zoals eerder aangegeven kun je naast spelen ook Hanafuda-kaarten maken. Deze workshop, die 60 minuten in beslag neemt, begint met het kiezen van de maand die je wilt maken. Ik koos voor oktober, want dat is mijn geboortemaand. Je krijgt toegang tot patronen om elk onderdeel van de kaarten zorgvuldig te kunnen inkleuren met verf. Het staat je vrij om de aanbevolen kleuren te gebruiken, maar mocht je dat liever anders willen, dan houden de medewerkers je niet tegen. Gedurende het proces blijft het belangrijk om de instructies te blijven volgen. Snel kreeg ik het idee dat ik te veel verf gebruikte of juist te weinig lijm. Mijn belangrijkste advies: neem er je tijd voor. De medewerkers zijn super vriendelijk en helpen je graag als je ergens tegenaan loopt. De oktober-kaarten zitten vol met gekleurde bladeren, dus ik vond het moeilijk om mijn hand steady te houden. Ze kwamen gelijk op me af en hielden de overlays voor de kaarten tegen. Zo kreeg ik mijn werk nog gedaan binnen het uur.

Naast de workshops vind je in het tweede gebouw het Hatena Burger-café. Hier kun je populaire burgers bestellen, ze naar eigen smaak aanpassen of zelf een compleet unieke burger samenstellen. Je kiest dan het broodje, het vlees (enkel, dubbele, kip of vega), drie toppings en een saus. Er zijn meer dan 250.000 verschillende combinaties mogelijk, dus het pallet aan keuze is onovertroffen. Persoonlijk vond ik het fijner om een bestaande burger aan te passen. Mijn favoriet, de Chicken & Egg Burger, had een saus waar ik niet echt fan van was. Het kost niets extra en vormt een maaltijd die je net wat meer trekt. Het beste is om de combo meal te halen. Je krijgt niet alleen een burger, maar ook ronde gefrituurde aardappels en een drankje naar keuze. Een kleine kanttekening: je zult wel even moeten wachten. De orders worden één voor één gemaakt, dus dat neemt tijd in beslag.

Conclusie
Het Nintendo Museum is een balanceeract gebleken. Op sommige punten vind ik het fantastisch, terwijl ik wel soms wat context mis. Het zou leuker zijn geweest als Nintendo nog verder de diepgang had opgezocht, vooral als het om het galerij-gedeelte gaat. Het minimalistische idee valt te prijzen, maar de casual fan zal soms niet begrijpen waarom iets belangrijk is. De collectie is echter de moeite waard om te bezoeken. Er zitten genoeg pareltjes tussen die het oprecht leuk maken om het Nintendo Museum te bezoeken.

De interactieve activiteiten en workshops maken deze ervaring vele malen beter. Hoewel ik totaal geen creatief persoon ben, heb ik genoten met het maken van de Hanafuda-kaarten. Daarnaast zijn activiteiten zoals de Ultra Machine SP en Big Controller zo ongelofelijk vermakelijk. Voor een goede dag pret kun je je zeker vermaken in de hallen van het museum, zeker als je besluit om het meeste uit beide gebouwen te halen.