De vaandeldrager van de Visual Novel?

Voor veel gamers blijft het principe van de Visual Novel een lastig begrip, al bestaat het genre misschien al wel sinds de eerste generatie thuisconsoles waarbij Nintendo zich in de strijd mengde. Gek genoeg is de populaire Ace Attorney-serie, de grootste VN-serie op dit moment, exclusief voor Nintendo’s consoles, terwijl de filosofie van Nintendo haaks staat op het idee van visuele novelles. Nintendo legt immers zelden de focus op het verhalende aspect, maar wil vooral spellen maken waarmee de speler plezier uit de gameplay haalt. Dit artikel gaat langs de successen van het visuele novellegenre en betoogt dat het genre waarin Ace Attorney de grootste was en is, een verandering ondergaat.

Geschiedenis
De geschiedenis van de visuele novelle is complex en vaag. Het genre ontstond als subgenre van avonturengames en RPG’s, al in de jaren ’80 van de vorige eeuw. Het genre heeft altijd vooral in Japan een grote fanbase gehad, waar bijvoorbeeld de RPG’s meer op het verhaal focussen (denk aan de dating sim-elementen uit de Persona-reeks die hun oorsprong vinden in het Visual Novel-genre) en avonturengames meer om interacties tussen personages draaien. De eerste Visual Novels gingen vooral voor het zogenaamde ‘eroge-thema’, wat inhoudt dat de thema’s erotisch geladen zijn, maar ook science fiction is populair (denk aan Steins;Gate of de Metal Gear Solid-serie).

Deze geschiedenis is echter vooral een Japanse niche. Visuele novelles werden pas rond de eeuwwisseling een relatief populair genre. De eroge-games bleven vooral – tot op de dag van vandaag! – populair op de PC, maar op de draagbare spelsystemen ontstond een ander soort Visual Novel, dat vooral dicht bij de avonturengames blijft. Beide stromingen van hetzelfde genre richtten zich rond 2000 steeds meer op een Engelstalig publiek. Vooral de Nintendo DS ontwikkelde zich als dé console voor avonturen-VN’s met titels als Hotel Dusk, Ghost Trick, Zero Escape, Professor Layton en Ace Attorney. Van deze series is Ace Attorney degene die het genre op weg hielp, door al in 2001 voor de Game Boy Advance te verschijnen in Japan.

Nu

Vandaag de dag is er ten opzichte van het begin van de eeuw ogenschijnlijk weinig veranderd. Ace Attorney is nog altijd de grootste game binnen de avonturennovelles op de handhelds en voor de PC verschijnen nog altijd veel erotische of op dating-sims geïnspireerde verhalende games. De Nintendo 3DS heeft echter de rol van de Nintendo DS niet weten over te nemen, maar in plaats daarvan is het genre verhuisd naar de PlayStation Vita met titels zoals Danganronpa, Steins;Gate, Corpse Party, Xblaze en Zero Escape enerzijds en mobiele platformen anderzijds, bijvoorbeeld doordat Level-5 de overstap naar de smartphone heeft gemaakt. Eén belangrijke verandering voor het genre is ook dat westerse ontwikkelaars Visual Novels zijn gaan maken en erin geslaagd zijn een grote fanschare voor deze spellen te mobiliseren. Vooral Telltale’s The Walking Dead-serie (bijna 4,5 miljoen keer verkocht), maar ook het onlangs verschenen Life is Strange (ruim 1 miljoen keer) zijn verrassend genoeg als triple-A-games op de markt gebracht. Deze games zijn dankzij de westerse ontwikkelaars en grootse aanpak wel een stuk anders in gameplay dan het genre dat na 2000 groot werd op gaming handhelds. Deze games combineren immers het adventure-genre met Visual Novel-aspecten en gaan zo op gebied van gameplay al een stuk verder dan veel Japanse visuele novelles waarin van de speler vaak enkel verwacht wordt om te lezen.

Ace Attorney

Toch blijft Capcom’s Ace Attorney met ruim 6 miljoen verkochte spellen in de serie de onbetwiste leider van de avonturennovelles. Apollo Justice: Ace Attorney voor de Nintendo DS verkocht al meer dan 1 miljoen exemplaren wereldwijd, al deed vooral Professor Layton vs. Phoenix Wright: Ace Attorney, dat in 2014 verscheen voor de Nintendo 3DS, het goed in Europa. Elk deel in de serie voegt weer nieuwe elementen toe die het interactiviteitsgehalte, dat visuele novelles vaak onderscheidt van normale novelles, van de spellen doet stijgen. Spirit of Justice, dat op 8 september in de Nintendo 3DS eShop verschijnt, laat veel oude bekenden zoals Apollo Justice, Maya Fey, Ema Skye, Simon Blackquill en Athena Cykes terugkeren.

Toekomst?

Ace Attorney blijft hiermee vasthouden aan de innovatieve formule die de serie in 2001 introduceerde op de Game Boy Advance, maar is Phoenix Wright nog altijd vaandeldrager van het genre? De meest recente verkoopcijfers van de grote Nintendo DS-series zoals Professor Layton en ook Ace Attorney laten een dalende trend zien en series zoals Another Code en Zero Escape zijn zelfs al aan hun einde gekomen. Ligt de toekomst wellicht meer bij verhalende avonturenspellen zoals Telltale met The Walking Dead deed of is de populariteit van het genre zoveel afgenomen dat we enkel nog Visual Novel-elementen in andere genres zoals avonturen- of RPG- of zelfs shooterspellen zullen tegenkomen?

De toekomst van het genre blijft onduidelijk. De populariteit van Visual Novels op handheldsystemen lijkt wat afgenomen te zijn nu het handheldgamen wat minder in trek is. Aan de andere kant lijken games zoals The Walking Dead en Life is Strange weinig verandering op gang te brengen. Hoewel deze westerse AAA-spellen bescheiden succesjes hebben behaald en een groter publiek weten aan te spreken dan het VN-genre ooit gedaan heeft, is de aanhang van dergelijke spellen nog altijd een stuk minder groot dan die voor platformers, avonturengames of shooters. Het is niet waarschijnlijk dat er naast Telltale nog een andere grote westerse ontwikkelaar komt die een reputatie met westerse visuele novelles opbouwt. De Japanse ontwikkelaars van VN’s zijn niet alleen naar de PC, maar ook naar mobiele platformen afgeweken.

Wat betreft Ace Attorney, dit lijkt de laatste overgebleven serie van een aantal succesvolle avonturen/VN-spellenreeksen ten tijde van de Nintendo DS. Zoals eerder aangegeven zijn andere series reeds opgehouden te bestaan en dalen ook de verkoopcijfers van Ace Attorney met het deel. Is het nog steeds de vaandeldrager van de Visual Novels? Zeker, de verkoopcijfers liegen er niet om. Westerse avonturennovelles spreken wellicht een breder publiek aan, maar lijken geen nieuwe trend gestart te zijn. De populariteit van het soort spellen op de handheld lijkt ook aan zijn einde gekomen, waardoor Ace Attorney wellicht de vaandeldrager is van een stervend genre. Hoe dan ook, Phoenix Wright zal altijd het gezicht zijn van de Japanse Visual Novel in het westen, terwijl er voor fans nog altijd goede nichegames verschijnen. Het ingewikkelde genre blijft zijn sporen nalaten op platformen waar kleine ontwikkelaars makkelijk spellen kunnen uitgeven (de PC en mobiels), maar de korte populariteit van handheldsnovelles lijkt samen met de speciale draagbare gamesystemen te verdwijnen.